Ostatnio głośno jest o podatku VAT za sprawą trzech liter – JPK. Skrót ten oznacza Jednolity Plik Kontrolny, który zgodnie z definicją jest zestawem informacji o operacjach gospodarczych podmiotu za dany okres tworzonym w wersji elektronicznej. JPK składa się z różnych struktur, m. in. może dotyczyć ksiąg rachunkowych, wyciągów bankowych, magazynów itd. W sumie aktualnie jest siedem struktur. Jedna z nich zwana JPK_VAT funkcjonuje już od lipca 2016 r. ale stało się o niej głośno, bo od stycznia 2018 r. zaczęła obowiązywać wszystkie podmioty gospodarcze. Struktura tego zestawu informacji dotyczy ewidencji zakupu i sprzedaży VAT. W poniedziałek 26 lutego 2018 r. mija termin dla najmniejszych podmiotów na pierwsze wysłanie pliku JPK_VAT do urzędu skarbowego za miesiąc styczeń.
Czy JPK_VAT dotyczy organizacji pozarządowej?
Wszystko zależy od tego czy organizacja jest czynnym podatnikiem VAT czy nie. Jeśli nie jest zarejestrowana w VAT, to JPK_VAT takiej organizacji pozarządowej nie dotyczy.
Czy organizacja pozarządowa jest automatycznie zwolniona z VAT ?
Organizacja pozarządowa czyli np. fundacja czy stowarzyszenie nie jest automatycznie zwolnione z VAT, tylko z racji bycia organizacją pozarządową. W ustawie nie występuje takie zwolnienie.
Kiedy organizacja pozarządowa staje się czynnym podatnikiem VAT?
Może się to wydarzyć na trzy sposoby:
1) sama podejmie taką decyzję
2) przekroczy ustawowy limit obrotu
3) zacznie prowadzić działalność odpłatną lub gospodarczą, w określonym zakresie.
Kiedy organizacji pozarządowej opłaca się zarejestrować jako czynny podatnik VAT?
Jeżeli organizacja planuje w niedalekiej przyszłości podjąć działalność gospodarczą lub działalność odpłatną i przewiduje, że przekroczy ustawowy limit lub będzie np. świadczyć usługi, które w żaden sposób nie będą mogły korzystać ze zwolnienia, wówczas warto wcześniej zarejestrować się w VAT. Dlaczego? Rejestracja jako czynny podatnik VAT pozwoli na odliczenie podatku od zakupów, dokonywanych z myślą o przyszłej działalności gospodarczej lub odpłatnej, którą zamierza prowadzić organizacja NGO. Odliczenie oczywiście będzie możliwe tylko od tych zakupów, które będą bezpośrednio związane z przyszłą sprzedażą, która będzie opodatkowana VAT. Kosztem wówczas dla organizacji będzie wartość netto faktury.
Ile wynosi aktualnie ustawowy limit zwolnienia z VAT?
W 2018 r. ustawowy limit zwolnienia z VAT określany także jako zwolnienie podmiotowe (dotyczy konkretnego podmiotu) został utrzymany na poziomie tego z 2017 r. czyli wynosi 200 000 zł. Na przestrzeni ostatnich lat ulegał nieznacznemu zwiększaniu.
Wartość tego limitu jest podana w art. 113 ustawy o VAT, który brzmi „Zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł.”
Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku VAT ani wartości dostaw towarów i usług ustawowo zwolnionych od podatku w ramach tzw. zwolnienia przedmiotowego m. in. ze względu na rodzaj świadczonych czynności. Lista tych zwolnień jest wymieniona m. in. w artykule 42 ust. 1 ustawy o VAT. Trochę tych zwolnień jest, więc warto się z nimi zapoznać, podobnie jak z artykułem 113 ustawy o VAT z ustępem 13, który wskazuje natomiast, które transakcje bezwzględnie nie mogą być zwolnione.
Jakiej grupy towarów i usług nie obejmuje limit zwolnienia z VAT?
Jak już wspomniałam w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT są wymienione towary i usługi, które nie mogą korzystać z możliwości zwolnienia, ze względu na nieprzekroczenie limitu 200 tys. zł. Dokonanie którejś z niżej wymienionych transakcji, nawet za przysłowiową złotówkę skutkuje tym, że organizacja musi się zarejestrować w VAT. Dotyczy to zarówno sprzedaży określonych towarów jak i wykonywania usług.
W zakresie towarów dotyczy to :
-
wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,
-
towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym (z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych oraz samochodów osobowych, innych niż nowe środki transportu, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji),
-
terenów budowlanych,
-
budynków, budowli lub ich części w ściśle określonych przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1
-
nowych środków transportu,
W zakresie usług, są to trzy rodzaje:
-
usług prawnicze,
-
usługi w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
-
usługi jubilerskie.
I tak, jeśli jakaś organizacja chce np. udzielać porad prawnych za niewielką opłatą, to przed dokonaniem pierwszej takiej usługi musi się zarejestrować w VAT. Nie ma znaczenia wówczas, czy będzie to wykonywała w ramach działalności gospodarczej czy działalności odpłatnej. Forma działalności nie ma znaczenia. Liczy się to, że będzie świadczyła usługi, które zgodnie z ustawą nie podlegają żadnym zwolnieniom.
Co musi zrobić organizacja NGO aby zarejestrować się w VAT?
Jeśli organizacja chce lub musi stać się czynnym podatnikiem VAT musi wypełnić i złożyć w urzędzie skarbowym deklarację o nazwie VAT-R.
Określa się w niej:
– Datę rejestracji w VAT, która może być datą dokonania pierwszej opodatkowanej VAT-em sprzedaży lub datą pierwszych zakupów na poczet działalności obciążonej VAT-em.
– Sposób rozliczenia. Są dwie możliwości – miesięczna i kwartalna.
– Termin złożenia pierwszej deklaracji.
– Można też wybrać kasową metodę rozliczania VAT-u, która daje możliwość rozliczania VAT-u tylko od zapłaconych zobowiązań lub uregulowanych należności.
Od momentu gdy organizacja pozarządowa zarejestruje się w VAT, musi wystawiać faktury doliczając do nich odpowiednią stawkę VAT. Najczęściej występująca to 23%. Dotyczy to oczywiście tylko i wyłączenie tych transakcji, które nie są ustawowo zwolnione (tzn. nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego).
