Czym jest działalność odpłatna pożytku publicznego?

Jest to działalność statutowa organizacji pozarządowej (fundacji, stowarzyszenia), która mieści się w zakresie zadań publicznych wymienionych w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Za działalność tę organizacja pozarządowa pobiera opłaty. Wysokość tej opłaty podlega jednak pewnym ograniczeniom/limitom, po przekroczeniu których organizacja pozarządowa musi zarejestrować działalność gospodarczą.

Jakie są ograniczenia/limity w zakresie działalności odpłatnej pożytku publicznego?

Są 2 ograniczenia:

• pobrana opłata nie może spowodować, że całościowy przychód z tytułu działalności odpłatnej jest wyższy niż koszty tej działalności.

• przeciętne wynagrodzenie osoby fizycznej (nie ma znaczenia czy będzie to umowa o pracę czy umowa cywilnoprawna) zatrudnionej przy działalności odpłatnej, za okres ostatniego roku obrotowego, a w przypadku zatrudnienia trwającego krócej niż rok obrotowy – za okres tego zatrudnienia, nie może przekracza 3-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni.

Za 2017 r. była to kwota 4 530,47 zł, a więc limit 3-krotności wynagrodzenia w 2018 r. wynosi: 13 591,41 zł.

Co w sytuacji gdy przekroczone zostaną limity w ramach działalności odpłatnej?

Jeśli organ administracji publicznej (np. starosta) w wyniku kontroli wykaże, że organizacja NGO przekroczy określone limity w ramach działalności odpłatnej, to w takiej sytuacji nakaże organizacji złożyć stosowny wniosek o wpis działalności gospodarczej do KRS w terminie 30 dni od dnia wezwania.

Jeżeli organizacja  w ciągu tych 30 dni nie wykaże, że złożyła taki wniosek, to organ administracji informuje KRS o prowadzeniu działalności gospodarczej przez organizacje bez odpowiedniego wpisu. Może się to wiązać z nałożeniem na organizację kary grzywny, która może być ponawiana.

Jakie są szczególne rodzaje działalności odpłatnej pożytku publicznego?

1. Sprzedaż towarów lub usług wytworzonych lub świadczonych przez osoby bezpośrednio korzystające z działalności pożytku publicznego, w szczególności w zakresie rehabilitacji oraz przystosowania do pracy zawodowej osób niepełnosprawnych.
   Do których zalicza się m.in. drobne wyroby artystyczne, rękodzieła i inne wytwory, bilety na spektakle, przedstawienia, usługi które wytwarzać lub świadczyć będą podopieczni organizacji.

2. Sprzedaż przedmiotów darowizny.

Co trzeba zrobić żeby móc prowadzić działalność odpłatną pożytku publicznego?

Musi być zapis w statucie organizacji pozarządowej, np. „Stowarzyszenie/Fundacja realizuje swoje cele w ramach nieodpłatnej i odpłatnej działalności pożytku publicznego poprzez….” i tu powinny być wymienione rodzaje działalności, które powinny się mieścić w zakresie zadań publicznych wymienionych w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Może to być również odpowiednia uchwała.

Jakie są konsekwencje prowadzenia odpłatnej działalności w księgowości?

Każda organizacja musi wyodrębnić księgowo działalność odpłatną, po to aby można było ustalić przychody, koszty i wynik na tej działalności.

Jak wyodrębnić w ewidencji księgowej działalność odpłatną?

Najlepiej stworzyć oddzielne konta syntetyczne (przychodów i kosztów) dla każdego rodzaju działalności występującej w organizacji tzn. dla działalności statutowej nieodpłatnej, odpłatnej i gospodarczej. W bardzo uproszczonej formie mogą one wyglądać następująco:

701 Przychody z działalności nieodpłatnej

702 Przychody z działalności odpłatnej

703 Przychody z działalności gospodarczej

i odpowiednie do nich konta kosztów:

501 Koszty działalności nieodpłatnej

502 Koszty działalności odpłatnej

503 Koszty działalności gospodarczej

A następnie utworzyć do nich konta analityczne.

W przypadku przychodów z działalności odpłatnej np.

702-01 Przychody z działalności odpłatnej – Promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy

i w ramach tego rodzaju działalności stworzyć np. dodatkową analitykę z podziałem na poszczególne działania w ramach tego celu statutowego np.

702-01-01 Organizowanie szkoleń

702-01-02 Doradztwo zawodowe

czy

702-02 Przychody z działalności odpłatnej – Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej

702-02-01 Zajęcia sportowe dla dzieci

702-02-02 Organizacja obozów sportowych

itp.

Można również wprowadzić bardziej zaawansowaną analitykę. Wszystko zależy od potrzeb danej organizacji. Ważne aby dzięki takiej ewidencji możliwe było ustalenie wyniku na danej działalności, który powinien być mniejszy lub równy zero.

Czy prowadzenie działalności odpłatnej wiąże się z koniecznością rejestracji w VAT?

Wszystko zależy od rodzaju prowadzonej działalności i od wielkości osiąganych przychodów. Są pewne rodzaje działalności, jak np. udzielanie porad prawnych, które zobowiązują fundację bądź stowarzyszenie do rejestracji w VAT.

Sam fakt prowadzenia działalności odpłatnej do tego nie zobowiązuje.

Czy sponsoring może być potraktowany jako działalność odpłatna?

Nie. Ze sponsoringu może korzystać organizacja tylko i wyłącznie gdy ma zarejestrowaną działalność gospodarczą. Dlaczego? Bo sponsoring jest formą reklamy i nie mieści się w zakresie działalności odpłatnej. Więcej na temat sponsoringu można się dowiedzieć  z artykułu -> SPONSORING A KONIECZNOŚĆ REJESTRACJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ